E Ticaret İş Modelleri

E ticaret iş modelleri, elektronik ortam içerisinde yer almakta olan ticaretlerin tarafları ve de çalışma prensipleri gibi unsurlara bağlı olarak değişiklik gösteren ve alışveriş alternatiflerini ifade etmekte olan kavramlar arasındadır. Online bir şekilde alışveriş temelli, dijital ortamlar içerisinde yer alan, alım ve satım işi gerçekleştiren taraflar arasında oluşturulmaktadır.

E ticaret iş modellerine genel bir şekilde bakacak olduğumuzda, alıcı ve de satıcı olan taraflar içerisinde nitelikler çok daha iyi bir şekilde görülebilecektir. Tarafların bir kişi ya da kurum olarak yer alıyor olması, gerçekleştirilen iş modellerine göre de değişiklik gösterebilmektedir. Yani bu e ticaret iş modeller, e ticaret konusunda planlamanızı ve de gidişatınızı belirleyecek önemli bir detay olabilmektedir. Örnek verecek olursak, e ticaret iş modelleri ve buna bağlı işlerinize göre gelir elde etme şansı yakalayabilirsiniz. Elektronik ticaret faaliyetlerinin gidişatlarını doğrudan belirlemekte olan iş modeli, sermayeler, ürün tedarikleri ve de hedef kitle gibi çeşitli kriterler içerisinde yaratılması gerekilmektedir. Örnek olarak işletmeden işletmeye olan bir e ticaret iş modeli içerisinde, direkt toptancı işe çalışmakta olarak çok daha fazla stok ve de sermaye ihtiyacı doğabilmektedir.

E Ticaret İş Modeli Özellikleri

Çalışma türlerine göre e ticaret modellerinin belli tarafları bulunmaktadır. Taraflar değişkenlik gösterdikçe, yapılmakta olan e ticaret iş modelleri de aynı şekilde değişebilir. En çok kullanılanlar ise, işletmeden işletmeye, işletmeden tüketiciye ya da tüketiciden tüketiciye olmaktadır. Bu modellerin bu kadar çok kullanılmasının ana nedenleri ise, e ticaret kavramının temel dinamiklerinin olmasından ötürüdür.

• B2B (Business To Business – İşletmeden İşletmeye)

B2B olarak adlandırılmakta olan bu e ticaret modeli, işletmeden işletmeye olarak Türkçeye çevrilebilmektedir. Bu tanımlamalardan da net bir şekilde görüleceği gibi hem alıcı hem de satıcı kısmından yer alan işletmeler bulunur. Çalışma şekilleri ise en basit bir şekilde, kendi siteleri üzerinden ya da Pazar alanlarına satış gerçekleştirmekte olan tedarikçilerin, başka bir işletmelerin e ticaret üzerinden sipariş vermesi olarak söylenebilmektedir.

• B2C (Business To Consumer – İşletmeden Tüketiciye)

B2C olarak adlandırılmakta olan e ticaret modeli, işletmeden tüketiciye olarak yapılmakta olan satışların sağlandığı modellerdir. Yani bu model içerisinde satıcılar işletme, alıcılar tüketici olarak nitelendirilir. Birçok kişi tarafından bilinen ve yaygın olarak kullanılan iş modelleri arasında yer alıp, perakende satışları için temel görevindedir. İşletmeler, e ticaret siteleri ya da Pazar alanlarında ürün satışı gerçekleştirir. Tüketici kısmı ise, bu kanal üzerinden bir ürün siparişi oluşturma gerçekleştirir. Gelenekse olarak ticaret modelinin en temelleri arasında yer alır.

Bu e ticaret iş modelinin avantajlarına bakacak olursak;

• Düşük sermaye kullanımı
• Hızlı ve basit bir ekosistem
• Geniş bir müşteri kitlesi
• Kampanya ve reklamlarla satışları arttırabilme

• C2B (Consumer To Business – Tüketiciden İşletmeye)

Tüketiciden işletmeye olarak tanımlanmakta olan e ticaret modeli, işletmeden tüketiciye modeline kıyasla tam tersi olarak çalışmaktadır. Bu model içerisinde işletmenin herhangi bir çalışanı bulunmayan ancak işletmeye ürün ya da hizmet sağlamakta olan tüketiciler, bir satıcı rolü içerisinde yer alır. Amazon firmasında, bir site içerisinde satışa sunulması için bir yazardan kitap satın alınması, bu iş modeline örnek olarak gösterilebilir.

• B2E (Business To Employee – İşletmeden Çalışanına)

B2E modelinde ise, bir grup içerisinde yer alan e ticaret ifade edilmektedir. İşletmelerin, kendi çalışanlarına satış gerçekleştiriyor olması olarak nitelendirilir. Herhangi bir alan içerisinde hizmet sağlamakta olan sektör çalışanları, bu işletme içerisinden alışveriş gerçekleştirebilmektedir. Ancak bu iş modelinin bazı farklı özel durumları da yer alır. Örnek verecek olursak, B2E yapan bir teknoloji firması, herhangi başka alanda çalışan firmaların biri ile anlaşma sağlayabilir. Bu durum içerisinde teknoloji firması, diğer alandaki firmanın ürünlerini satın alarak özel bazı indirimler ile satışını gerçekleştirebilir.

• B2G (Business To Government – İşletmeden Devlete)

Devlet, halka sunulmakta olan bazı hizmetler için özel firmalardan faydalanabilmektedir. Örnek verecek olursak devlet, bir kültür merkezi açılışı için inşaat firmaları ile anlaşma gerçekleştirebilmektedir. Bu durumda işletmeler adına özel bir durum gerçekleştirilir. İşletmelerin devlete sağladığı bazı hizmetler adına dijital platformlardan faydalanıyor olması, faaliyet göstermekte olan bir e ticaret modeli olarak söylenebilir.

• G2B (Government To Business – Devletten İşletmeye)

G2B modelinde ise, hizmet sağlamakta olan kısım içerisinde yani satıcı kısmında devlet yer alır. Devlet kurumlarının, belli işletmeler herhangi bir ürün ya da hizmet sağlama işlemlerinde dijital platformları kullanması, bu iş modeline örnek olarak gösterilebilir.

• G2G (Government To Government – Devletten Devlete)

Devlet arasında yapılan ticaretler, günümüzde artık elektronik bir alan içerisine taşınmıştır. G2G yani devletten devlete olan e ticaret modelinde ise, ülkelerin kendi aralarında yer alan işlemlerinde kullanılır. Örnek verecek olursak, avrupa merkez bankası ile türkiye merkez bankası arasında yer alan işlemler, bu e ticaret modeline bir örnektir.

• G2C (Government To Consumer/Citizen – Devletten Vatandaşa)

Devletten vatandaşa olarak adlandırılmakta olan iş modelinde ise, devlet kurumlarının bir dijital ortam içerisinde vatandaşlarına sağladığı hizmetler olarak nitelendirilebilir. Örnek olarak PTT AVM olarak adlandırılan e ticaret platformu, bir G2C örneği olarak nitelendirilebilmektedir. Bunun haricindeki en belirgin örneklerden birisi ise, e devlet internet sitesi olabilmektedir.

• C2G (Consumer/Citizen To Government – Vatandaştan Devlete)

C2G e ticaret modeline yer alan işlemlerde ise, vatandaş ile devlet arasında yapılan iş modeli olmaktadır. Bu iş modeline verebileceğimiz en iyi önek ise, trafik cezaları vergiler ya da primler gibi ödemelerin online olarak dijital ortamlar içerisinde gerçekleştirilebilmesidir. Bu şekilde sağlanan devletin vergi ödeme internet sitesi, vatandaştan devlete modelinde çalışma gösterir.